تراریوم

پارسا آقابراری
بهمن 4, 1401
بدون نظر

فهرست مطالب این مقاله :

تراریوم و معرفی آن

تراریوم ها(terrariums)، گلخانه های مینیاتوری هستند که میتوانند زندگی را به خانه، اتاق و یا محل کارتان بیاورند. تراریوم یا باغ شیشه ای یکی از ساده ترین و در عین حال زیباترین روش های نگهداری از گیاهان در محیط منزل و محل کار است. در تراریوم آب حاصل از آبیاری، درون خاک باقی می ماند. به همین دلیل است که در تراریوم پیشنهاد می شود آبیاری را از طریق اسپری کردن انجام دهید. در این روش علاوه بر اینکه برگها شاداب شده و رطوبت را جذب می کنند، تبخیر و قطرات ایجاد شده روی دیواره شیشه ای، به سمت پایین حرکت کرده و به خاک وارد می شوند تا ریشه ها را نیز آبیاری کنند.

تراریوم باز (open glass terrariums) و گیاهان مناسب برای تراریوم باز

این نوع تراریوم برای گیاهان آبدار یا گوشتی یا گیاه ساکولنت (گیاهانی هستند که با ذخیره آب در برگهای گوشتی، ساقه و ریشه، خود را با شرایط زیستی مناطق گرم و خشک تطبیق داده اند و به همین دلیل توانایی تحمل گرما و کم آبیهای طولانی را دارند) مناسبند.

گیاهان آبدار را نباید با کاکتوس اشتباه گرفت. کاکتوسها گیاه آبدار هستند اما همه گیاهان آبدار، کاکتوس نیستند.

تراریوم های باز برای گیاهانی که نیاز به نور مستقیم دارند مناسب ترند.

گیاهانی که نیاز به آبیاری و رطوبت کم دارند مثل انواع ساکولنت مناسب این مدل هستند زیرا آب را به مدت زیاد درون خود ذخیره میکنند.

همچنین برای گیاهانی که نیاز به تابش نور مستقیم آفتاب دارند گزینه بهتری است.

تراریوم بسته(closed terrariums) و گیاهان مناسب برای تراریوم بسته

این نوع، گلخانه های مینیاتوری هستند که میتوانند شادابی را به خانه، اتاق و یا محل کارتان بیاورند. این تراریوم احتیاج بسیار کمی به نگهداری دارد و کلید آن انتخاب گیاه مناسبی است که سازگار با رطوبت بالا و نور کم باشد و سایز رشد آن نباید زیاد نباشد. ولی لازم است هر از چند گاهی درب آن راباز کنید که هوای تازه وارد تراریوم شود تا از ایجاد کپک جلوگیری کنیم.

تراریوم بسته لازم است به طور نامنظم آب داده شود. هر زمانی که قطره های آب بر روی شیشه دیده شود یعنی زمان آب دادن فرا رسیده است. در نوع تراریوم بسته معمولا رطوبت زیاد وجود دارد. در نتیجه گیاهانی که انتخاب می کنیم باید با این شرایط سازگار باشند. مثل گیاهان که در مناطق گرمسیری رشد می کنند. خزه، به دلیل سازگاری زیاد با رطوبت بالا و نیاز کم به آب، معمول ترین انتخاب برای تراریوم بسته است. سرخس هم به دلیل سازگاری با رطوبت میتواند انتخاب خوبی باشد اما تا ۳۰ سانتی متر هم در عرض و هم در طول رشد خواهد کرد. انواع گیاهان گرمسیری مانند خزه، سرخس، ارکیده که نیاز به شرایط محیطی مرطوب و نگهداری مشابه هم دارند در تراریوم های بسته قرار داده می شوند. در تراریوم یا باغ شیشه ای بسته لازم است درب آن هفته ای یک بار باز شود تا رطوبت و بخار اضافی از داخل و دیواره های ظرف خارج شود. این کار باعث می شود تا از به وجود آمدن بیماری و کپک هم جلوگیری شود.

چگونه از تراریوم های باز مراقبت کنیم ؟

یکی از اولین تصاویری که با ذکر کلمه تراریوم به ذهن میرسد، فضایی سرپوشیده و مهر و موم شده است. اما تراریوم های باز نیز در بازار موجود است که اتفاقا فضای بهتری برای گیاهان فراهم میکند.

رفع گرد و غبار : برای نگهداری از این تراریوم ها و اطمینان از سلامت گیاهان داخل، گردگیری منظم اولین قدم برای اطمینان از عملکرد و مراقبت تراریوم شما است.میتوانید از آب مقطر برای تمیز کردن قسمت های داخلی تراریوم و برای قسمت های بیرونی از پاک کننده های معمولی استفاده کنید.

آبیاری : از آنجایی که این تراریوم ها با محیط بیرون تداخل بیشتری دارند، بنابراین خاک زودتر خشک میشود و به آبیاری منظم نیاز دارد از این نظر نسبت به تراریوم های بسته، برای آبیاری به دقت بیشتری نیاز دارد.

آفات : برای جلوگیری از حمله آفات به گیاهان موجود در این تراریوم ها بهتر است که هر چند روز یکبار در زمان آبیاری داخل آن را خوب بررسی کنید تا از وجود آفات در کمترین زمان ممکن مطلع شوید.

چگونه از تراریوم های بسته مراقبت کنیم ؟

یک تراریوم بسته مانند یک گلخانه کوچک عمل میکند و برای اطمینان از عملکرد صحیح گیاهان، این محفظه بسته فتوسنتز را تسهیل میکند. در مجموع، این تراریوم ها به عنوان یک اکوسیستم خودکفا برای مراقبت از گیاهان شما عمل میکنند.

تمیز کردن شیشه : برخی از راه هایی که میتوانید از تراریوم بسته مراقبت کنید شامل نظافت منظم شیشه است. توجه داشته باشید که قسمتهای بیرونی را میتوان با یک ماده پاک کننده تمیز کرد، اما از هیچ پاک کننده سمی برای داخل استفاده نکنید زیرا ممکن است بر گیاه تأثیر منفی بگذارد.

درجه حرارت : از آنجایی که این محفظه بسته تبادل هوای کمتری دارد، بنابراین با تغییر موقعیت مکانی تراریوم از مطلوب بودن درجه حرارت برای گیاهان داخل آن مطمئن شوید که این دما بین 18 تا 25 درجه پیشنهاد میگردد.

هرس : هرس منظم برای اطمینان از سالم ماندن گیاهان داخل تراریوم بسیار مهم است.

کوددهی : تراریوم بسته به کوددهی سالانه و یا هر 6 ماه یکبار نیاز دارد تا از سلامت گیاهان اطمینان حاصل شود

گیاهان رطوبتی برای تراریوم بسته

در تراریوم های بسته از گاهان رطوبتی استفاده میگردد. این گیاهان در محیط بسته تراریوم زنده میمانند و رشد میکنند. مرسوم ترین گیاه رطوبتی در ایران برای تراریوم ها گیاه فیتونیا میباشد. این گیاه در چند رنگ متنوع و جذاب موجود است که فضای زیادی از تراریوم با این نوع گیاه تزیین میشود . البته گیاهان دیگری مانند هیپوستس ها و پوتوس و سرخص ها در تراریوم های بسته، طرفدار زیادی دارند.

کدام تراریوم بهتر است ؟ تراریوم باز یا بسته ؟

نوع گیاهان و زمانی که شما در اختیار دارید تا از تراریوم نگهداری کنید، 2 عامل اصلی انتخاب نوع آن است. نگهداری از تراریوم های بسته نسبت به تراریوم های باز کمتر است و در زیر نور کم یا متوسط غیر مستقیم خورشید بهتر کار میکند. اگر تراریوم بسته ای را زیر نور زیاد خورشید قرار دهید، ممکن است به دلیل خاصیت گلخانه ای که دارد، گیاهان شما دچار برگ سوزی شوند

چگونه یک تراریوم بسازیم

برای ساخت یک تراریوم نیاز به دانش پیچیده ای نیست. اما نیاز هست یک مطالعه ساده در باره گیاهان داشته باشیم تا بتوانیم یک باغ شیشه ای در منزل درست کنیم.روش های مختلفی برای ساخت تراریوم وجود دارد که هر کدام ازین روش ها ارزش آزمایش و تست کردن دارند و با توجه به محیط نگهداری از تراریوم امکان دارد یک روش، بهتر از روش های ساخت دیگر موجب رشد گیاه گردد .

طرز ساخت

یک ظرف شیشه ای درب دار( به جای درب از سلفون هم میتوان استفاده کرد ) را فراهم کنید.دقت داشته باشید ظرف را با آب و صابون جهت از بین بردن باکتری های احتمالی شستشو دهید. کف شیشه را به اندازه یکنواختی شن یا سنگ ریزه یا پرلیت ریخته . یکی از مهترین علت های این کار این است که زمان آبیاری ، آب از خاک عبور کرده و در خاک نمیماند و موجب گندیدگی خاک نمیگردد و در لابه لای سنگ ریزه ها ذخیره و به عنوان منبع اکوسیستم آبیاری تراریوم تلقی میگردد. ماده بعدی که باید اضافه گردد ذغال فعال چوب میباشد که با توجه به ابعاد شیشه و میزان خاک آن متفاوت است اما میزانی که توصیه میشود یک یا دو قاشق غذا خوری است. وظیفه این ماده رفع بوی نامطلوب و همچنین تازه نگه داشتن هوای داخل تراریوم میباشد . مرحله بعدی اضافه کردن خاک میباشد . روش های مختلفی برای تهیه خاک تراریوم وجود دارد
اما مرسوم ترین خاک ، خاک آماده کاشت یا خاک های گلدانی بسته بندی شده که استرلیزه هستند میباشند که به راحتی میتوان آن را در فروشگاه های بازار گل تهیه کرد .

توصیه میگردد تا نیمی از شیشه را به صورت شیبدا از جلوی شیشه به سمت عقب شیشه یک شیب سربالایی دلخواه خاک اضافه کنید

از این مرحله به بعد سلیقه شما برای تزیین و نوع چیدمان گیاه حرف اول را میزند. اما قبل از چیدمان گیاهان را قبل از درآوردن از گلدان اولیه به دقت بررسی کنید تا کاملا سالم باشند. گیاه را آرام تکان دهید تا خاک اضافی بدون صدمه دیدن ریشه‌ها از آن جدا شود. گیاه بیمار یا آفت زده را وارد تراریوم نکنید. در ادامه خاک را کمی گود کنید. گیاه را بکارید. دور ریشه‌‌ها را کاملا بپوشانید. این مراحل را در مورد بقیه گیاهان هم تکرار کنید. برای زیبایی بیشتر میتوانید لا به لای گل ها را از خزه و سنگ های سرامیکی زیبا تزیین کنید.

نکات قابل توجه

در کاشت گیاهان خود دقت کنید که باهم دیگر هم خوانی داشته باشند. حسن یوسف و شمعدانی و گیاهان فصلی و باغچه ای و درختان را به هیچ عنوان نمیتوان داخل تراریوم کاشت زیرا به رطوبت بالا وتهویه کم حساس هستند و اصلا نیازی به کاشت آنها نیست ولی گل هایی مثل گل سنگ ،گندمی ،سانسیوریا ،بنفشه آفریقایی، را هرگز با گیاهان دیگر نکارید زیرا نیازهای متفاوتی و به هوای خنک تر احتیاج دارند در صورت کاشت گروهی با مثلا فیتونیا و سرخس قطعا خراب خواهند شد.در صورتی که میخواهید بنفشه آفریقایی بکارید ترجیحا یا آنرا داخل ویواریوم کاشته یا به تنهایی در تراریوم بکارید و انواع کاکتوس و ساکولنت(البته به یاد داشته باشید تیغ دار را با تیغ دار و گوشتی را با گوشتی بکارید!!)هر گیاه مقاوم دیگر.

قابل ذکراست تراریوم بدلیل محیط بسته نباید زیاد آبیاری گردد، آبیاری زیاد موجب تجمع حشرات ریز و گندیدگی می شود، نسبت به دمای هوا هفته ای ۳ بار اسپری کافیست همینطور در نظر داشته باشید گیاهان تراریوم به آب بیشتری احتیاج دارند پس موقع آبیاری خاک را کاملا خیس کنید طوری که وقتی از کنار نگاه میکنید خاک کامل خیس شده باشد و دفعه بعدی که خواستید آبیاری کنید دقت کنید که خاک خشک شده باشد! و همچنین بدلیل اینکه اشعه ی خورشید از شیشه عبور میکند ولی گرمای آن میماند،پس بزرگترین دشمن تراریوم گرمای بیش از اندازه و تهویه نامناسب است چون داخل تراریوم از بیرون آن چندین درجه گرم تر است پس همیشه آلودگی به قارچ ،تراریوم را تهدید به حمله نظامی میکند!!! حتما شب ها موقع خواب و روزها ساعات اوج گرما نوار سلفون یا درب آن را از روی تراریوم بردارید.

برای از بین بردن عوامل بیماری زا در خاک تهیه شده می توان به روش زیر عمل کرد:

ابتدا خاک را مرطوب کرده و در سینی بزرگ پهن کنید. سپس آنرا تحت دمای ۲۰۰ درجه فارنهایت به مدت ۲۰ دقیقه قرار دهید. هر ۵ دقیقه یکبار نیز خاک را به هم بزنید. به این ترتیب خاک استرلیزه خواهد شد.خاک مورد استفاده تان را قبل از استفاده مورد آزمایش قرار دهید، به این صورت که آنرا با دست فشار دهید، اگر به راحتی فشرده شود مقداری پرلیت و وری کولات برای کمک به زهکشی به خاک اضافه کنید. خاکی که به تراریوم اضافه می شود نسبتاً خشک باشد، در غیر اینصورت به دیواره ها می چسبد.خیلی از اوقات خاک می تواند با طراوت شود به وسیله بریدن لایه بالایی خاک و اضافه کردن خاک تازه.

هر گیاهی را که شروع به پوسیدگی می کند جا به جا کنید . پوسیدگی معمولاً در اثر رطوبت زیاد بوجود می آید. اگر این اتفاق در تراریوم بسته بیفتد در پوش را حرکت دهید تا ظرف خشک شود. تراریوم بسته را در هفته اول بعد ازکاشت در نظر بگیرید. در این زمان غالباً بیماریها شروع می گردد. هر برگی که می میرد یا گیاهی که شروع به پوسیدگی می کند باید سریع از بین برود قبل از اینکه مشکل به سایر گیاهان نیز سرایت کند. در بیشتر حالات، بعد از چند هفته تراریوم استقرار پیدا می کند و خطر بیماری ها کاهش پیدا می کند . نظارت خود را برای برگهایی که می افتد و یا هر قسمتی از گیاه که دچار پوسیدگی می شود ادامه دهید.

آبیاری شدید باعث از بین رفتن گیاهان می شود. هیچگاه آب را به طور مستقیم روی تراریوم نریزید، زیرا محلی برای زهکشی که آب از آن خارج شود وجود ندارد. آب به مقداری اضافه کنید که فقط خاک مرطوب شود. هیچگاه آب جمع شده در زیر لایه سنگریزه نداشته باشید. زیرا آب باعث خواهد شد که ریشه گیاه دچار پوسیدگی شود. وقتی که کناره های ظرف خشک هستند و هیچ رطوبتی در کناره ها آشکار نیست، مقدار کمی آب اضافه کنید .اگر در اثر آبیاری زیاد فضای داخل ظرف مه آلود شود ،در ظرف را بر می داریم تا آب اضافی تبخیر شود، سپس در ظرف را می گذاریم .

تراریوم را در معرض نور مستقیم آفتاب قرار ندهید. اجازه تابش مستقیم باعث افزایش درجه حرارت داخل تراریوم می شود و باعث سوختگی گیاه خواهد شد .تراریوم را در جایی قرار دهید که نور غیر مستقیم کافی داشته باشد. پشت پنجره های شمالی بهترین مکان خواهد بود بیشتر گیاهان که برای تراریوم مناسب هستند به نور بیش از اندازه نیاز ندارند، اما مقدار نور باید خوب باشد اگر تراریوم در محلی قرار دارد که نور در آنجا پایین است، نور مصنوعی اضافه کنید. یک لامپ w 100 در داخل تراریوم و یا لامپ فلوراسنت بالای تراریوم می تواند مفید باشد. در جایی که نور بیرونی ضعیف است، نور مصنوعی را ۱۶ تا ۱۸ ساعت در روز داشته باشید.برای اینکه گیاهان بر اثر نور به یک سمت خم نشوند باید جای ظرف را هر چند وقت یک بار تغییرداد و جهت آن را نسبت به نور عوض کرد.

سوالات متداول…

* عمر مفید تراریوم چقدر است ؟

طول عمر تراریوم با مراقبت های انجام شده متناسب است. برای داشتن تراریوم هایی با عمر زیاد باید به آبیاری، نور و کوددهی گیاهانتان دقت کنید. تراریوم ها می توانند از چند سال تا چند دهه دوام بیاورند.