کشاورزی و کمال
هر موجودی در این عالم کمالی دارد . کمال خاک، قدرت رویاندن گیاه از دل دانه است. این قدرت وقتی به کمال است که خاک در محیطی مطلوب، غذای مناسب دانه ای که در دل آن است را به او برساند تا گیاه به رشد کامل و میوه دهی فراوان برسد و سر زنده و شاداب باشد و این همان کمال گیاه است. هر دانه و هر گیاهی غذای کامل خود را می طلبد تا رشد یابد. دانه در محیط مطلوب رشد میکند و ریشه و ساقه از آن سر در می آورد. ریشه در خاک می گسترد و ساقه از خاک به بالا می رود . او کمالش در استقراربخشی به اندام‌های هوایی گیاه و کنکاش برای فراهم کردن غذا در خاک است و این کمالش در تولید ساقه و برگ و گرفتن کربن و نیتروژن و هیدروژن از هوا به کمک نور خورشید و تهیه شربتی است که از ساقه به ریشه و خاک می رساند تا در آن غذایش عمل آید.
اما کمال خاک چیست ؟
اینکه عناصر معدنی را از کانی سنگ ها بگیرد بدون سم و مواد شیمیایی مصنوعی و با یاری موجوداات ریز ودرشتی که در آن زیست میکنند غذای باب میل گیاه را فراهم آورد و به ریشه و اندام ها برساند . پس در وصف کمال خاک باید گفت خاک کامل باید دارای ریز موجودات زیاد مفید و رطوبت کافی و خلل و فرج زیاد باشد و البته عاری از موادی چون سم و‌کود شیمیایی !
کمال کشاورز و باغدار در چیست
باغدار باید به طبیعت و جنگل و مراتع بنگرد. به خاک پای درختان و گیاهان نظاره کند که زمان بارش باران، رنگی تیره و عطر تازگی دارد. بیندیشد که این خاک چرا اینگونه است و هردانه که در این خاک بیفتد دیری نمی گذرد که گیاه نوی از آن سر بر میکشد بدون اینکه دخالتی از آدمیزادی در آن سربزند. اگر عالمی را این راز بپرسد، بی درنگ می گوید این خاک پر از مواد پوسیده آلی است که از برگ و خاشاک درختان آن جنگل و فضولات باز مانده از جانوران آن زیست بوم حاصل آمده و پوسیدگی را ریز موجوداتی چون میکروب ها و کرم ها و قارچ ها در خاک پای گیاه برای گیاه ساخته اند . شربتی که برگ ها به یاری سبزینه خود ساخته و به خاک فرستاده اند، با عناصری که از خاک اولیه برای گیاه، آن ریز موجودات بیرون کشیده اند، خوراکی مقوی ترکیب کرده اند که جانش بخشیده و رشد کرده است. پوسیده ی برگ و خاشاک و بقایای جنگلی ها هم به غنای غذا افزوده اند. البته عالم فرزانه کشاورز را خواهد گفت که طبیعت را کرورها سال بگذشته تا دانه از درخت افتاده و از این سفره چنین جمعیت انبوهی روییده اند. آن هم جمعیتی که اگر آسیب آدمی آن را چپاول نمی کرد بسا بیش از این انبوهی و تنوع می گرفت و به سلامت و شادابی بهتر می زیست.
زارع کمالدار می پرسد : ولی محصول من پاسخ غذای آدمیان پر مصرف و رو به تزاید نفس را نمی تواند بدهد. او تحمل چنین صبری ندارد چنین خاکی فراهم آید حال تکلیف چیست؟
آن عالم می گوید : نکته ها دراین مقال هست که گویمت باید آویزه گوش کنی و به کار بندی که به مرور، کار برایت سهل می شود و با رسیدن به محصول سالم، آدمیان دعاگویت می شوند.
